Ahmet Talât Onay (1885-1956) şair yazar gazeteci edebiyat araştırmacısı eğitimci idareci ve politikacı olarak hizmet ve faaliyetlerde bulunmuş çok yönlü bir şahsiyet. Özellikle örneklerden yola çıkarak halk edebiyatının kurallarını sistemleştirmeyi deneyen ilk araştırmacı olarak önem taşır.
Ahmet Talât'ın Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı isimli ansiklopedik eseri bu konuda yapılmış ilk kapsamlı çalışmadır.
Ahmet Talât'ın on yıl süreyle çalışarak hazırladığı bu kitapta 1000 kadar madde yer alır. Yazar her konuyu yüzlerce şairden seçtiği örnek beyitlerle açıklarken eserini aynı zamanda zengin bir antolojiye dönüştürür. Eserin bir başka özelliği kelime ve kavramları açıklarken çok sayıda kaynaktan yararlanmasıdır. Bunların en başında sözlükler gelir: Lehçe-i Osmânî Salâhî Lûgati Lûgat-i Ebuzziya Lehçetü'l-Lûgat Ferheng-i Şu'ûrî Kâmûs-ı Osmânî Tuhfe-i Vehbî Nuhbe-i Vehbî Divânü Lûgati't-Türk Ahterî Burhân-ı Kâtı' Tercümesi Kâmus Tercümesi Kâmûs-ı Felsefe Ferheng-i Ziyâ Lûgat-ı Târihiyye ve Coğrafiyye Kâmûsu'l-A'lâm. Biyografik eserler arasında ise Latifî Âşık Çelebi ve Kınalızâde'nin şuarâ tezkireleri Menâkıb-ı Hünerverân Osmanlı Müellifleri Türk Şâirleri ve Son Asır Türk Şâirleri sayılabilir. Yazar belli başlı Osmanlı târihleriyle çeşitli tarih araştırmalarından da yararlanır. Peçevî Nişancı Naimâ Atâ Âlî Çelebizâde Âsım tarihleriyle Koca Sekbanbaşı Lâyihası Cevdet Paşa'nın İbni Haldun Mukaddimesi Takvim-i Edvâr'ı ve târihi Rıza Nur'un Türk Târihi; Köprülü Uzunçarşılı ve Günaltay'ın çeşitli kitap ve makaleleri bu kaynakların belli başlılarıdır. Evliya Çelebi Seyahatnâmesi de yazarın en çok yararlandığı eserlerden biridir. Sûdî'nin Hâfız Divanı Bostan ve Gülistan şerhleri Sarı Abdullah'ın Mesnevi Şerhi Risale-i İbni Zeydûn Şerhi ve Veled Çelebi'nin elyazması halinde olan Âyîn-i Cem Cep Defteri Tuhfetü'l-Erbaîn Dahme-i İrfân ve Sımât-ı Âşıkan gibi eserler de çok sık başvurulan kaynaklar arasındadır. Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın Marifetnâme'si Fakirî'nin Risâle-i Ta'rifât'ı Mehmed Ali Aynî ve Ömer Rıza Doğrul'un dinî-tasavvufî eserleri divanlar ve sayamadığımız daha niceleri...
Eserin bir başka özelliği de Veled Çelebi Tahir Olgun ve Fuat Köprülü gibi konunun otoritesi şahsiyetlerin tashihinden ve onayından geçmiş olmasıdır. Eserin orijinalinde Köprülü'nün kendi el yazısıyla yer yer ilave bilgiler vardır. Veled Çelebi ve Tahir Olgun birer takriz yazdıkları gibi esere de zaman zaman açıklamalarıyla katkıda bulunmuşlardır. Yahya Kemal Beyatlı da takriz olarak el yazısıyla bir rübaisini verir.
Ahmet Talât Onay'ın Açıklamalı Divan Şiiri Sözlüğü adını verdiğimiz Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı isimli bu ansiklopedik eseri Eski Türk edebiyatının dünyasına girerek metinleri daha iyi anlamak isteyen öğrenci öğretmen ilim adamı ve ilgili her türlü okuyucuya yardımcı olacak zengin bir kaynak niteliğindedir.