Orhun'dan Tuna'ya Uluğ Türkler ve Cihângîr Tûglar kitaplarının yazarı Turgut Güler'den Türkçenin târihî seyri Türk kimliğinin şekillenmesindeki önemi ve muhtelif coğrafyalarda asırlardır karşılaştığı ve bir şekilde üstesinden geldiği güçlüklere dâir her cümlesi Türkçe hassasiyetiyle kaleme alınmış bir deneme... Ali Şîr Nevâî'nin "ejderlerin beklediği hazîne" olarak tarif ettiği Türkçe Türk'ün vâr oluş sebebidir. Onun yaralanması zedelenmesi normal mecrâsından çıkarılması müdâhale sınırlarını aşan bir zulümle budanması hayâl ufkunu çâresiz bırakan vandallıklarla yabancı emellere peşkeş çekilmesi damarlarındaki kanın farkında olan her Türk'ü rencîde eder. Orhun Âbideleri'nin orijinal metnini okuyup anlayacak nesli fantezi kabûl etsek bile perîşân ve kirli manzarası içinde kitâbesini muhâfaza edebilmiş zavallı bir çeşmenin sağından solundan geçen kaç Türk çocuğu orada yazılanları önce çözebilecek sonra da anlayabilecektir? Maalesef geldiğimiz dramatik nokta budur. Mes'ele sâdece çeşme kitâbesinin yazıldığı alfabe de değildir. Aynı yazıyı Lâtin esaslı alfabe ile yazsak bu sefer yine ortaya çıkan harf kümelerini mânâlandıracak kişileri bulmakta sıkıntıya düşeceğiz. Türkçeyi 20. yüzyılda en sâde ve anlaşılır biçimde eserlerine aksettiren Reşat Nûri Yâkup Kadri Hâlide Edib gibi yazarlarımızın yazdıkları "sâdeleştirme" işgüzârlığına kurbân ediliyorsa siz hangi çeşme kitâbesinden bahis açacaksınız?