Evliyâ Çelebi Sehayatnâmesi'nin beşinci cildinde doğu gezisini tamamlayıp batıya yönelir. Uzun süre kaldığı Bitlis'ten ayrılıp Tokat yoluyla İstanbul'a gelir. Şimdiye kadar bütün seyahatlerini paşalarla birlikte ve bazen de görevli olarak yapan Evliyâ Çelebi 51 yıl süren gezisi boyunca bir defa padişahın maiyetinde seyahate çıkmıştır. Bu da Sultan IV. Mehmed ile birlikte İstanbul'dan Kale-i Sultaniye'ye kadar devam eden seyahattir. Daha önce yaptığı Balkanlar gezisinden sonra bu sefer başladığı Avrupa gezisi yıllar boyu sürecek ve Kafkasya Kırım Romanya Macaristan Sırbistan Adriyatik kıyıları Arnavutluk Yunanistan ve Girit Avrupa kıtasındaki Osmanlı topraklarında gezip görmediği yer kalmayacaktır. Ayrıca Avusturya Slovenya Çek Lehistan vs. gibi Osmanlı komşularının topraklarını da gezecek hatta bazı yerlere tekrar tekrar gidecektir.

Bu ciltte gezdiği yerler: Bitlis Van Siirt Tokat Edincik Kale-i Sultaniye Gelibolu Malkara Edirne Varna Özü Akkirman Bender Hotin Silistre Bürkreş Yaş İshakçı Erdel diyarı yani Romanya taprakları Niş Belgrad Saraybosna Mostar Banyaluka Varat Venedik illeri Dodoşka ve İslovin (Slovenya) Üsküp Manastır ve tekrar Erdel. Bu seyahat boyunca da pek çok macera yaşacayak olan Evliyâ Çelebi gezdiği yerlere dair verdiği bilgilerle tarihin en önemli olaylarına ışık tutacaktır.