“Hüner bir ehir bünyâd itmekdür Reâyâ kalbin âbâd itmekdür." Vakıf, İslam inancı, kültürü ve medeniyetinin en eski kurumlarından biridir. Kuran-ı Kerim ve Hadislerde sosyal yardımlaşmaya dikkat çekilmiştir. Bu nedenle İslam bilginleri iyilikte yardımlaşmanın öneminden dolayı hareketle meşruiyetine birçok delil göstermişlerdir. Böylece dünyada, “gök kubbe altında hoş bir seda bırakma” düşüncesi vakıf anlayışıyla gerçekleşmiştir. Osmanlı fethettiği yerleri, vakıflarla imar etmiştir. Bu itibarla vakıf hizmetleri hem fetih hareketini kolaylaştırmış hem yerli halkın sosyal hayatını iyileştirmiştir. Vakıflar, modern anlamda bir sosyal merkez mahiyetine sahip külliye sistemi ve muhtelif vakıf yapılaşmalarla Harputun şehirleşmesinde önemli etken olmuştur. Çünkü şehirleşmenin ilk aşaması veya ilk basamağı vakıf eserlerdir. Vakıf eserler etrafında şehir inkişaf etmekte, bu arada bayındırlık hizmetleri de yerine getirilmektedir. Yol, köprü, kervansaray, su kemeri gibi bayındırlık hizmetlerini görme amacına matuf vakıflar kurularak toplumsal ihtiyaçlar giderilmiştir.