Cariyelik özellikle modern zamanlarda çeşitli çevrelerce İslâm'a yöneltilen eleştirilerin ana konularından birini oluşturmuştur. Bu eleştiriler hiçbir zaman ulaşamadıkları harem ve cariyeler hakkında hayali ürünlerini hakikat olarak sunan ilk oryantalistlerden de beslenmiştir. Öte yandan cariyelik üzerine getirilen eleştirilere verilen cevaplar ya olguyu inkâr etmekte ya da onu kabullenmekle birlikte karşı cephede bulunan benzer olgularla kıyas yoluna gitmektedir. Oysa cariyeliğin ne olduğunu tam manasıyla tespit için cariyelerin İslâm öncesi ve ilk İslâm toplumlarındaki konumları üzerinde sosyal tarih çalışmalarının yapılması elzemdir.

Cariyeliğin konu edildiği Kur'ân ayetlerinin de çağdaş algıların yönlendirdiği kabuller yerine vakıaya uygun olarak değerlendirilmesinin yolu nuzul ortamının tarihî veriler aracılığıyla tanınmasından geçmektedir. Doç. Dr. Feyza Betül Köse tarafından klasik dönem kaynakları kullanılarak inşa edilen bu sosyal tarih çalışması Hz. Peygamber döneminde toplumun en alt sınıfını oluşturan cariyelerin gerek bireysel gerekse toplumsal konumlarını tüm yönleriyle ve tarihî perspektiften ele almakta olguyu savunmak veya reddetmek yerine onu anlamayı öncelemektedir.