"Nazım Beratlı çok az uzmanımız bulunan bir konudaki bilgisiyle keşke vaktini tıptaharcamasaydı dedirtti."Prof. Orhan Koloğlu Tarih ve Toplum DergisiTarihçilerin birinci durumda teori ve malzeme arasında dengeli bir ilişki kurması beklenir vebunun için disiplinler arası bir birikim gerekir Bu yöntemden kastedilen "bütün sosyalbilimlere hâkim olmadan sadece kaynak okunarak tarih yazılamayacağı"dır. (Beratlı)Prof. Cenk Reyhan Turkish History Education JournalUlaşılan kanıtın yorumlanması tarihi öznel bir hale getirmektedir. Mesela II. Mehmet'in 29Mayıs 1453'te İstanbul'u aldığına dair ulaşılan gerçek bir belge bütün tarihçiler için nesneldir.Bu nesnellik yalnızca belgenin varlığı ve gerçekliği için geçerlidir. Belgede yer alan ifadeleriçin nesnellik tartışması ayrıca yapılabilir. Nazım Beratlı bu konuda "Devlet yazışmalarınıno günkü politikacı/yönetici/egemen aleyhine olmasını kim bekleyebilir? Kronik yazarınınvak'anüvisin kendisinin geçimini sağlayanın aleyhine olabilecek bir şeyi kaydetmesini kimümit edebilir? Olayların olduğu gibi aktarıldığının garantisi nedir?" sorularını sorarakbelgenin kendi nesnelliğini sorgulamak gerektiğini belirtir. "Tarihin göreceliğinin en güzelkanıtı aynı olay üzerinde yorumların değişik oluşudur"(Beratlı)İsmail Yıldız Bayterek DergisiBeratlı tarihin ne olduğu sorusunu sorduktan sonra ne olduğuna dönük sorularyöneltmektedir: "Geçmişteki "büyük adamların" maceralarının anlatıldığı bir menkıbelersilsilesi mi? Ulusların geçmişte ne gibi kahramanlıklar yaptığını anlatarak bugünküsefaletlerini unutmalarına yarayan bir efsaneler toplamı mı? Yoksa bir hamaset edebiyatı mı?Bugünkü politikacıların güncel iddialarına kanıtlar arayarak onları haklı çıkarmaya çalışan biruğraş mı? Toplumsal sınıfların nasıl oluşup geliştiğini anlatan bir ideolojik gayretkeşlik mi?Yoksa geçmişte her ne olduysa onu doğru anlayıp kendi dimağının süzgecinden geçirerekgelecekte de neler olabileceğine değin kendinize ait bir projeksiyon oluşturma çabası mı?".Beratlı'ya göre tarih yazılanların hepsidir. Bunların farklı zamanlarda etkili olmuş tarihyazıcılığıdır. Tarih yazıcıları bunlardan birini alarak kendi tarihini yazar.A. Akıncı O. Yavuzyılmaz 2nd International Congress on Political Economic and SocialStudies (ICPESS) 19-22 May 2017 sunulan Bildiri'den