Yol uzun hayat kısadır. İnsan bu dünyaya sınanmak üzere halife kılınmış bilgi irade ve akıl ile donatılmıştır. Uzun ince bir yolda emin adımlarla ilerleyebilmesi ve sınavında başarı elde edebilmesi için sahip olduğu bilgiyi iradeyi ve aklı iyi ve güzel olan işlerde kullanmalıdır. Aksi takdirde nefsin kavurucu atmosferinde şeytanizmin zebunu oluverir.
Dünyayı bir nehre benzetirsek hayat bu nehrin yamacında üç beş günlük uğraştır. Suyu kana kana içenlerden sudan nasipsiz göçüp gidenlere kadar her taifeden insanın seyri suluk ettiği bir nehir...
Dünya nehir misalidir ya da kapısı tıkaçlarla kapanabilen bir mağara bir vadi bir vaha bir sahradır... Bu vadide vahada sahrada mağarada nehrin kıyısında akıp giden hayatı düşünelim... Hayatların yaşandığı duyguların depreşip dindiği heyecanların sükûn bulduğu ya da doruğa çıktığı bu hayatı...
Akıp giden hayatı yaratıp var eden yüce Mevla hayatın kulluk ekseninde devam edip etmediğini test etmek istemiş ve insanı imtihana tabi kılmıştır. İmtihan Allah tarafından hayatın hangi mihverde döndüğünün tespiti için yapılmaktadır. Bu vesile ile verilen nimetlerin haklarının ifa edilip edilmediği test edilir.