Osmanlı Devleti'nde Tanzimat Dönemi'nde bir yandan asırlarca fıkıh biliminden kaynaklanan kurallarla uyuşmazlık çözen şeriye mahkemeleri yargılama görevlerine devam etmiş diğer yandan da esas olarak modern hukuk biliminden kaynaklanan kurallarla davaları gören yeni çeşit yargı yerleri olan nizamiye mahkemeleri faaliyette olmuştur. Bu çalışma farklı normlar sisteminden kaynaklanan kurallarla yargılama faaliyetinde bulunan şeriye ve nizamiye mahkemelerinin uyuşmazlık çözme usullerini 19. yüzyılın son çeyreğinden itibaren hazırlanan dava belgelerinde yer alan kayıtlar üzerinden ortaya koymaktadır. Eserde; mahkeme defterleri mahkeme kararları ve davanın taraflarınca hazırlanan dilekçeler incelenmiştir.