Endülüs ilk dönem islam fetihlerinin Sicilya'dan önceki son halkası ve tacıdır. Ezeli Doğu-Batı mücadelesinin Haçlı seferlerine dönüşmesinde düşünce kaynağı ve Haçlı Seferlerinin ilk cephesidir. İspanyol ve Portekizliler diğer Avrupa Hıristiyanlarıyla birlikte halinde Endülüs'e karşı Reconquista (Endülüs'ü Müslümanlardan geri alma) hareketini asırlarca sürdürmüşler ve 1492 yılında kesin başarıya ulaşabilmişlerdir.

Endülüs'e Doğu İslam dünyasından ve Avrupa ülkelerinden gelen yeni adetler mevcutlarıyla kaynaşarak Endülüs toplumunu diğerleriden farklı kılan "Endülüs hayat kültürü"nü meydana getirmiştir. Doğu-islam kültürü Endülüs'te İspanyalılar ve diğer Avrupa Hıristiyanları ile etkileşime girmiş ve sonuçta yaşanılabilir huzurlu bir toplumsal ortam şerefle tarihe mal olmuştur.