MÜLTEKÂ SORU CEVAPLARI
1. DERS
1) Mültekâ kitabının yazarı kimdir?
İbrahim bin Muhammed el-Halebî Hz. dir.
Kendisi Arap fakîhi ve Hanefî mezhebi ulemâsındandır. Aslen Haleplidir. İstanbula gelerek Kanunî Sultan Süleyman zamanında vaizlik ve müderrislik yaptı. Hicrî 956 yılında 90 yaşında vefat etti. Edirnekapı Şehitliğinde medfundur.
2) Fıkıh lügat ve ıstılahta ne demektir?
Fıkıh lugatta: "Birşeyi bilmek anlamak ve birşeyin bütününe vâkıf
olmak" demektir. Istılahta ise; "Bir kimsenin lehine ve aleyhine olan şeylerin hükümlerini bilmesidir." Diğer bir ifade ile "Kişinin ibadetlere muamelelere ve cezalara âit şerî hükümleri bilmesidir."
3) Fakih ve müctehid kime denir?
Fakih; fıkıh ilmiyle meşgul olup söz sahibi olan kimsedir. Müctehid; şerî hükümleri delillerinden çıkarma ilim ve yeteneğine sahip olan kimsedir. Her müctehid fakihtir ama her fakih müctehid olamaz.
4) Fıkıh ilminin mevzûsu nedir?
Fıkıh ilminin mevzûsu İslamın emir ve yasakları ile mükelef olan
kişinin fiilleridir.
5) Fıkıh ilmîni öğrenmenin hükmü nedir?
Kişinin fıkıhtan ihtiyacı olan meseleyi öğrenmesi farz-ı ayndır.
Meselâ; her Müslümanın namazı dosdoğru kılacak kadar namaz
meselelerini bilmesi oruç sahih olacak kadar oruç meselelerini bilmesi
farz-ı ayndır. Fakat bir erkeğin hayız meselesini öğrenmesi bir fakirin de zekât ve hac meselelerini bilmesi farz-ı kifâyedir. Farz-ı kifâyenin sevabı yalnız onu işleyenlere aittir. Bu farzı kimse yerine getirmezse bütün toplum günahkâr olur.
6) Fıkıh ilminin faziletini anlatınız.
Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur:
"Allah kimin hayrını murâd ederse onu dinde fakih (ince anlayışlı)
kılar." (Sahih-i Buhârî 71. Hadis)
Emirül Müminîn fil Hadis ibn-i Hacer el-Askalânî şöyle der: "Bu
hadisten anlaşılan odur ki; Kîm dinde fakih olmaz yani İslamın kaidelerini ve o kaidelere muttasıl olan ferleri öğrenmezse hayırdan
mahrum edilmiş demektir."
Yine Peygamberimiz şöyle buyurur:
"Tek bir fakih Şeytana karşı bin âbidden daha şiddetlidir." (Sünen-i İbn-i Mâce 222. Hadis Hadis-i Şerif Hasendir.)
Reddül Muhtârda zikredildiğine göre fıkıh okumak Kuranın ihtiyaçtan fazlasını öğrenmekten efdaldir. îmâm-ı Muhammed: "Bir kimsenin şiir ve nahiv ile şöhret bulması hoş değildir. Çünkü şiirin sonu dilenmeye Nahivin sonu da çocuk okutmaya varır. Hesap ilmiyle şöhret bulması da gerekmez. Zira sonu yer ölçümüne varır. Tefsir ile şöhret bulması da lâyık değildir. Çünkü sonu vaizlik ve hikâyeciliğe varır. Bilakis kişinin ilmi helal ve harama ve bilinmesi zarurî olan ahkâma dayanmalıdır." demiştir.
7) Fıkıh ilminin gayesi nedir?
Dünya ve âhiret saadetine ermektir.