Olumlu olumsuz dışarıdan bakış önemlidir. Gözlemler değerlendirmeler analizler... Bu raporda Fransa istihbaratı Çerkesler özelini analiz ederken aynı zamanda Ortadoğu'nun yerleşik halkları Dürzi ve Bedevilerle karşılaştırmalar yapıyor farklı kimlikleri kıyaslıyor. Çerkeslerin bu halklarla sürtüşmeleri çatışmalar ve ölümler de raporun konusu. Halklar sonuçta kendilerinin belirlemedikleri bir nedenin sonucunda birbirlerini kırmış. Çerkeslerin sürgün edildikleri hemen her coğrafyada yerleşik halkla benzer durumlar yaşadığını biliyoruz. Avşarlar Bedeviler Dürziler Araplar Balkan halkları Türkler... Birbirleri hakkında oluşan olumsuz yargılar sürgün yıllarından kalmadır. 
Fransa'nın Ortadoğu oyunundaki figüranlarından Çerkeslerin ölmeli-öldürmeli hizmetleri sırası ve sonrasında hak talebinde bulunduklarını da okuyoruz raporda. Hak taleplerini bugünden geriye sarıp hem o günün hem de bugünün koşullarında değerlendirmek ufkumuzu açabilir. Elbette sonuçta o günün koşullarında da şimdi de senaryo yazıcılar belirleyici ve karar verici olsalar da...