Ziya Paşa'nın edebiyatçı bürokrat ve muhalif kimliği kronolojik bir seyir takip edilerek ele alınmıştır. Çocukluk yılları edebiyata adım atışı ilk memuriyeti saray çevreleriyle ilişkisi içerisinde bulunduğu edebî mahfiller ve Amasya ve Kıbrıs valilikleri hayatının ilk dönemi altında incelenmiştir. Yeni Osmanlılar Cemiyetine dâhil oluşu ve Mustafa Fâzıl Paşa'nın davetiyle Sultan Abdülaziz'in paşası Âli Paşa'ya muhalefet için Avrupa'ya kaçması ve Avrupa günleri hayatının ikinci merhalesi olarak görülmüştür. Hürriyet gazetesinin asıl sahibi Ziya Paşa figürü bu kısımda karşımıza çıkmıştır. Mahmud Nedim Paşa'nın sadrazamlığında Sultan Abdülaziz'e ve yeni sadrazama kaside yazarak kendisini affettirmesi İstanbul'a dönmesi ve onu ölüme götürecek ikinci valilikleri dönemine kadar geçen zamanı hayatının üçüncü basamağıdır. Şam Konya ve Adana günleri de son dönemi olarak değerlendirilmiştir.